گزارش اختصاصی آفتاب شمال خبرنگار حسین منکوئی :
پاییز که می‌رسه، ایستگاه راه‌آهن رشت پر از چمدونه؛ مادرهایی که با چشمی خندان و دلی گریان، فرزندان‌شون رو راهی می‌کنن. جوان‌هایی که برای ساختن آینده‌شون، خانه، خانواده و گاهی حتی زبان مادری‌شون رو پشت سر می‌گذارن.
اما سؤال اینجاست: این مهاجرت‌ها چقدر از روی انتخابه و چقدر از روی اجبار؟
قصه از اینجا شروع می‌شه…
امیرحسین، ۲۲ ساله، دانش‌آموخته مهندسی برق از دانشگاه رشت، امسال برای ادامه تحصیل در مقطع ارشد، قصد مهاجرت داره:
«اینجا کار نیست، انگیزه نیست، آینده‌ای نیست. درس خوندن تو خارج برام راه فراره… نه فقط از کشور، از حس بی‌هویتی.»
مورد امیرحسین تنها نیست. طبق بررسی‌های غیررسمی، هر ساله صدها دانشجو از گیلان برای تحصیل به تهران، تبریز یا حتی کشورهای همسایه کوچ می‌کنن. بخشی از این مهاجرت‌ها به‌دلایل علمی و تخصصیه، اما بخش مهم‌ترش ناشی از نبود شغل، انگیزه و امنیت روانیه.
یک نگاه به آمار
بر اساس آمار مرکز آمار ایران، طی ۵ سال گذشته، نرخ مهاجرت تحصیلی از گیلان به سایر استان‌ها بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته. همچنین طبق آمارهای محلی دانشگاه گیلان، فقط در سال گذشته، حدود ۲۵۰ نفر از فارغ‌التحصیلان نخبه استان برای ادامه تحصیل یا اشتغال، به خارج از کشور مهاجرت کردند.
چرا می‌رن؟ دلایل واقعی جوان‌ها
از گفت‌وگوهایی که با دانشجویان مختلف داشتیم، دلایل مهاجرت تحصیلی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شه:
نبود فرصت شغلی بعد از فارغ‌التحصیلی
سطح پایین کیفیت برخی رشته‌ها در دانشگاه‌های محلی
امید به کسب موقعیت اجتماعی و مالی بهتر در خارج
ناامیدی از آینده‌ی سیاسی-اقتصادی کشور
یکی از دانشجویان مهندسی کامپیوتر می‌گه:
«برای من مهاجرت تحصیلی یه سرمایه‌گذاریه. می‌خوام تو اروپا درس بخونم و بعدش بمونم. اینجا چیزی برای من نداره.»
خانه‌هایی که خالی‌تر می‌شن…
پدیده مهاجرت تحصیلی، فقط رفتن یک نفر نیست؛ بلکه زخم بزرگی‌ست بر پیکر خانواده، محله و شهر. خانه‌هایی که چراغ‌شان کم‌نور می‌شه، مادرهایی که دل‌شان نگران آینده فرزندانی‌ست که آن‌سوی دنیا تنها می‌شن، و پدرهایی که دل‌شان می‌لرزه از دوری.
راهی هست؟
شاید همه‌ی جوان‌ها قرار نیست بمونن؛ اما اگر امید، شغل، انگیزه و آرامش روانی در استان فراهم شه، حتماً خیلی‌ها ترجیح می‌دن در کنار خانواده و در خانه‌ی خود پیشرفت کنن.
حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، تقویت رشته‌های فنی‌مهارتی، و سرمایه‌گذاری روی مراکز تحقیقاتی می‌تونه این موج مهاجرت رو دست‌کم کند کنه.
و در پایان…
مهاجرت فقط رفتن از یک شهر به شهر دیگه نیست؛ گاهی کوچ از خودمونه، از داشته‌هامون. کاری کنیم جوان‌های گیلانی، برای موندن دلیلی داشته باشن.
