سدسازی در مکان‌های نامناسب اکوسیستم تالاب‌ها را نابود می‌کند

احیا رودخانه‌های کشف‌رود، زرجوب و گوهر رود در دستور کار

 به گزارش آفتاب شمال ؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اعلام اینکه برنامه احیا رودخانه‌های کشف‌رود، زرجوب و گوهر رود در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: توقف روند ورود آب به زاینده رود به دلیل عدم تعادل میان کشاورزی و محیط زیست رخ داده‌است.معصومه ابتکار در ارتباط با اقدامات صورت گرفته در دولت برای حل مشکل کم‌آبی موجود در کشور گفت: در حال حاضر  تلاش خوبی در زمینه تمرکز بر حل مشکل کم آبی، در حوزه‌های احیا آبهای زیرزمینی، اصلاح الگوی کشت، آبخوان‌داری، آب‌خیزداری  و… در حال انجام است.
وی ادامه داد: رویکرد وزارت کشاورزی پس از گزارشاتی که در شورای عالی آب از سوی سازمان محیط زیست ارائه شد، تحول قابل توجهی در زمینه اصلاح الگوی آبیاری و حفاظت از منابع آب داشته است. این وزارتخانه به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده آب و خاک کشور در ابتدا مسئولیت حفاظت از آب و خاک را بر عهده دارد، زیرا که یک کشاورز بدون آب‌وخاک و تنها با یک بذر، کاری نمی‌تواند، انجام دهد.
معاون رئیس‌جمهور با بیان‌اینکه تغییر رویکرد وزارت کشاورزی در برخی مناطق همچون اطراف دریاچه ارومیه بهتر دیده می‌شود، اظهار داشت: البته هنوز چالش‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد، برای نمونه ما نسبت به توقف ورود آب به رودخانه زاینده‌رود معترض بودیم، چرا که معتقدیم که این امرباید ادامه پیدا کند، اما از آنجا که هنوز تعادل لازم میان کشاورزی و محیط‌زیست برقرار نشده‌است و خشکسالی نیز فشار بسیاری به این منطقه آورده است، هنوز با مشکل عدم ورود آب به زاینده‌رود روبرو هستیم.
ابتکاردر ارتباط با نقش کمبود آب در افزایش بحران گرد و غبار در کشور توضیح داد: چرخه‌ای بین آبِ رودخانه، تالاب و آب‌های زیرزمینی وجود دارد که رطوبت خاک را تضمین می‌کنند و به همراه آبِ سبزی که در خود خاک وجود دارد، یک اکوسیستم را حفظ می‌کند و زمانی که این چرخه به هم می‌خورد و آب رودخانه یا تالاب از بین می‌رود، منشایی برای گرد و غبار به وجود می‌آورد.
وی با بیان اینکه بخشی از بحران های گردو غبار در کشور به دلیل بی‌توجهی به مساله آب است، افزود: گاهی شاهدیم؛ سدها در مکان نامناسبی ساخته‌شده و مانع از احیا اکوسیستم می‌شوند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: ما در سازمان پیگیر وضعیت تالاب‌ها هستیم، زیرا تالاب‌ها نشانگر وضعیت اکوسیستم هستند به طوری که اگر تالاب آسیب ببیند، زنگ خطری برای آب‌های زیرزمینی و آب‌ مورد نیاز کشاورزی به صدا در می‌آید و نشانگر آن از بین رفتن رودخانه است.
ابتکار با اشاره به اینکه در این مدت احیای دریاچه ارومیه از محورهای کار دولت بوده‌است، افزود: علاوه بر ارومیه، برای تالاب هامون نیز دولت برنامه مشخصی را دارد و برای اولین بار است که دولت در مورد این تالاب به صورت ملی و بین‌المللی در حال تلاش است. در سالهای اخیر، ورود آب به هامون از رودخانه  فراه به دلیل موانعی که در سر راه رودخانه بود؛ رخ نداد، اما از اواخر سال گذشته با پیگیری‌هایی که انجام شد؛ این موانع برطرف شد و اکنون هامون از این منطقه در حال آبگیری است و  در همان محدوده که تالاب احیا شده، گرد و غبار به طور محسوس کاهش پیدا کرده است و کشاورزی و وضعیت معیشت مردم بهتر شده است.
وی ادامه داد: مشابه این وضعیت را در تالاب هورالعظیم نیز مشاهده می‌کنیم، این تالاب نیز به طور کامل  خشک شده بود، در حالی که تعهد وزارت نفت در دولت قبل این بود که اکتشاف نفت، تالاب را خشک  نکند، اما اکنون با حمایت‌های آقای زنگنه آب دوباره به هورالعظیم برگشته که این امر از دستاورد های دولت است. در زاینده‌رود هم ورود آب را ولو یک دوره کوتاه داشتیم که سبب شد تا رطوبت خاک در آن منطقه افزایش یابد.
ابتکار اظهار داشت: ما برای اولین بار در دولت است که ردیف اختصاصی برای احیای تالاب‌هایی همچون بختگان و پریشان، انزلی و هامون داریم و برای اولین بار است که در طی سفرهای استانی برای احیای رودخانه‌ها نیز برنامه داریم. از جمله برای احیای کشف‌رود مشهد، زرجوب و گوهر رود در گیلان برنامه داربم و توجه ویژه‌ای نیز به رودخانه کر در استان فارس خواهیم داشت.
معاون رئیس‌جمهور در مورد دیگر اقدامات دولت در زمینه مدیریت صحیح منابع آب در کشور، گفت: ما در ارزیابی‌های زیست محیطی برای سدها و کانال‌های انتقال آب به شدت سخت‌گیرانه عمل می‌کنیم و شدیدا در مورد حق آبه رودخانه‌ها و تالاب‌های پایین دست سدها حساس هستیم.
وی با تایید اینکه در دوره‌ایی روند بی‌رویه سدسازی در کشور وجود داشته است، در مورد سد شفارود گفت: هنوز  جواب قطعی و نهایی در مورد ارزیابی‌های زیست محیطی بسیاری از سدها  از جمله  شفارود اعلام نشده‌ و در دست بررسی است، اما به طور کلی بحث ما این است که در استان‌هایی مانند گیلان و مازندران سدها نباید به قیمت تخریب جنگل، آن هم جنگل‌های هیرکانی، احداث شود؛ اما مساحت اولیه‌ای که قرار بود در احداث این سد از جنگل‌های هیرکانی، از بین برود؛ 400 هکتار بود که اکنون به حدود یک چهارم  رسیده‌است.