سهم انرژیهای تجدیدپذیر از مصرف انرژی در جهان و ایران
به گزارش آفتاب شمال : انرژی تجدیدپذیر انرژی سودمندی است که از منابع تجدیدپذیر به دست می‌آید و به طور طبیعی دوباره جایگزین می‌شود. از جمله این منابع می‌توان به نور خورشید، باد، باران، جزر و مد، امواج آب، زمین گرمایی اشاره کرد. این اصطلاح معمولاً زیست توده را نیز در بر می‌گیرد. این گونه از منبع انرژی در برابر سوخت فسیلی قرار می‌گیرند که بسیار سریعتر از آن که تجدید شوند، مصرف می‌شوند.
انرژیهای تجدید پذیر بیشتر، انرژی را در چهار زمینه مهم تأمین می‌کنند؛ تولید برق، گرمایش و سرمایش هوا و آب، ترابری و خدمات انرژی روستایی.
براساس گزارش سال 2017 شبکه سیاست انرژیهای تجدیدپذیر برای قرن 21؛ انرژیهای تجدید پذیر در سال‌های 2015 و 2016 به ترتیب 19.3 درصد در مصرف انرژی جهانی مردم و 24.5 درصد در تولید برق نقش داشته‌اند. سرمایه‌گذاری جهانی در فناوری‌های تجدید پذیر در سال 2015 بیش از 286 میلیارد دلار و در سال 2013 بالغ بر 279 میلیارد دلار بوده است.
در سال 2019 بیش از دو سوم ظرفیت نصب شده در جهان از گونه تجدیدپذیر بود. در سال 2020 در سراسر جهان حدود 12 میلیون نفر در حوزه آن انرژیهای تجدیدپذیر مشغول به کار بودند که 4 میلیون نفر آن در بخش خورشیدی فعالیت دارند.
حال بیایید شرایط انرژی تجدیدپذیر را در ایران و سایر کشورها بررسی کنیم.
در کشورمان ایران، انرژی تجدید پذیر بخشی از تأمین کننده انرژی است و علاقه زیادی به منابع انرژی تجدیدپذیر نشان داده شده است، زیرا ایران از توپوگرافی سودمندی برای انرژیهای تجدیدپذیر برخوردار است.
ایران در تلاش است که از نظر تجاری انرژیهای تجدید پذیر را قابل دوام کند و وزارت نیرو نیز موظف است انرژیهای تجدیدپذیر را به قیمت بازار جهانی خریداری کند. ایران در حال حاضر 2 درصد انرژی خود را از منابع تجدید پذیر تأمین می کند. طبق بررسی‌های انجام شده، امکان تامین 140 هزار مگاوات برق از تجدیدپذیرها وجود دارد و در این بین دولت سیزدهم برنامه احداث 10 هزار مگاوات را در دستور کار دارد.
اما این آمار در سطح جهان چگونه است؟ پاسخ این است که حداقل 30 کشور در جهان وجود دارد که در سطح ملی حداقل 20 درصد از انرژی خود را از تجدیدپذیرها تأمین می‌کنند و پیش‌بینی می شود که بازارهای ملی انرژی تجدید پذیر در دهه آینده به شدت رشد کند. اکنون 3 کشور ایسلند، نروژ، پاراگوئه همه برق مورد نیاز خود را از انرژی تجدیدپذیر تأمین می‌کنند.
47 کشور در سراسر جهان بیش از 50 درصد از برق مورد نیاز خود را از منابع تجدید پذیر تأمین می‌کنند. استقرار سریع انرژیهای تجدید پذیر و فنآوری‌های بهره‌وری انرژی منجر به امنیت چشمگیر انرژی، کاهش تغییرات آب و هوایی و منافع اقتصادی شده است.
در نظرسنجی‌های بین المللی افکار عمومی، پشتیبانی شدیدی برای ارتقای منابع تجدید پذیری مانند انرژی خورشیدی و بادی وجود دارد. از آنجا که بیشتر سامانه‌های انرژی تجدیدپذیر برای تولید برق استفاده می شوند به کارگیری انرژیهای تجدیدپذیر معمولاً با الکتریکی کردن بیشتر سامانه‌ها و تجهیزات همراه است چون این کار چندین مزیت دارد: برق را به راحتی می‌توان به گرما تبدیل کرد و با بهره‌وری بالا به انرژی مکانیکی تبدیل کرد و در نقطه مصرف کاملاً تمیز است.
تغییرات آب و هوا و نگرانی‌های مربوط به گرم شدن کره زمین، همراه با ادامه کاهش برخی از تجهیزات انرژیهای تجدید پذیر مانند توربین‌های بادی و صفحات خورشیدی موجب افزایش به کارگیری انرژیهای تجدیدپذیر می‌شود.
درباره انرژیهای بادی باید گفت که در سطح جهان عقیده بر این است که پتانسیل فنی طولانی مدت انرژی باد با فرض بر طرف شدن همه موانع عملی مورد نیاز 5 برابر کل تولید انرژی فعلی جهانی یا 40 برابر تقاضای برق فعلی است. این امر مستلزم نصب توربین‌های بادی در مناطق مستعد دریایی است. تا سال 2019 ظرفیت برق بادی نصب شده در جهان برابر با 623 مگاوات بوده است.
انرژی آبی: از گذشته برق آبی با ساخت مخازن و سدهای بزرگ برق آبی تأمین می‌شد و هنوز هم در کشورهای در حال توسعه محبوب است. تا پایان سال 2019 ظرفیت برق آبی در سراسر جهان 1190 گیگاوات بود. از آنجا که چگالی آب حدود 800 برابر هوا است، حتی جریان کمی آب یا یک موج متوسط دریایی می‌تواند مقدار چشمگیری انرژی تولید کند. برق آبی در 150 کشور تولید می شود. 50 کشور برتر عمده انرژی خود را از طریق برق آبی تأمین می‌کنند. چین بزرگترین تولید کننده برق آبی جهان است با 721 تراوات ساعت تولید برق.
در سال 2019 بر اساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژیهای تجدیدپذیر، سهم کل تجدیدپذیرها در سبد انرژی از جمله برق باید 6 برابر سریعتر رشد کند تا بتواند در قرن حاضر افزایش دمای متوسط جهانی را خیلی کمتر از 2 درجه سانتیگراد حفظ کند.
پیش‌بینی می‌شود تا سال 2040 تولید برق از انرژیهای تجدید پذیر با تولید برق از زغال سنگ و گاز طبیعی برابر شود. چندین کشور از جمله دانمارک، آلمان، استرالیا و برخی ایالتهای آمریکا به ادغام بالایی از تجدید پذیرهای متغییر دست یافته اند.
ایران نیز در بخش انرژیهای تجدیدپذیر برای دستیابی به پتانسیل بالا با چالش‌هایی چون منابع مالی، مقررات، تملک زمین، تجربه و دانش مواجه است که امید است با رفع موانع و یا به حداقل رساندن آن‌ها شاهد تحقق حداکثری استفاده از این انرژی‌ها در کشورمان باشیم.