تامینی لیچائی: کتاب راستگو ترین ترازویی است که می توان فرهیختگی اقوام را با آن سنجید .

به گزارش پایگاه آفتاب شمال : دکتر تامینی : افتخار ما نیز در این است که فرهنگ و باورهای دینی ما مبتنی بر ارزش بینش و دانش و ارجمندی کتاب و نگارش است و خداوند منان معجزه ابدی آخرین و محبوب ترین فرستاده اش را یک کتاب قرار داده است. قرآن کریم سرآمد همه کتاب های عظیم است.
هم چنین پیشینه فرهنگی ما و شمار کتاب ها و کتابخانه ها در عصر شکوفایی تمدن اسلامی و اهتمام دانشمندان اسلامی و ایرانی در پدید آوردن آثار ارزشمند جهانی، همه و همه ناظر بر اهمیت کتاب و کتاب خوانی است. اسلام، دین اندیشه و معرفت، دین دانش و کتاب و معنویت است. چنانکه میتوان گفت اصولاً ایین آسمانی ما، پرچمدار کتاب و کتابخوانی است اندکی تأمل و کاوش در تاریخ اسلام، این حقیقت را به روشنی می نمایاند.
مقام معظم رهبری با استناد به تاریخ، از حضور خجسته و پرتو افشانی های آثار گرانسنگ اسلامی یاد می کند و با اشاره به اشتیاق و اقبال غیر مسلمانان از بهره وری از این گنجینه های شکوهمند، خاطر نشان می سازد که جاذبه شور انگیز کتاب و بالندگی دانش و فرهنگ و کتابخوانی از آغازین سال های حیات اسلام، چنان دامنه گسترده ای یافت که تأثیر آن تا قرن ها تداوم داشت. ما امروز میخواهیم آن حکومت و آن نظام و آن تمدن را در کشورمان پیدا و محقق کنیم پس باید به کتاب اهمیت بدهیم.
وظیفه همه افراد فرهیخته و همه نهادهای فرهنگی کشور است که در اشاعه، گسترش و تقویت هرچه بیشتر مسأله کتاب و کتاب خوانی اهتمام ورزند و در یک کلام، همه درد آشنایان و دل اگاهان به منظور بسیج همگانی برای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی بپا خیزند تا هنگام خجسته ای پیش آید که در آن، کتاب همه جا، برای همه کس و در همه وقت به وفور یافت شود و مطرح باشد .
بی تردید پیرایش فرهنگ از زواید زیان آور، آرایش فرهنگ پاکی و خلوص و گسترش فرهنگ در همه سطوح و برای تمام اقشار، نیاز به تلاش و همبستگی فراوان دارد و کتاب می تواند در عرصه و میدان به خوبی به کار گرفته شود و کارایی خود را به خوبی به منصه ظهور برساند.
نقش برجسته، والا، حساس و سازنده کتاب در پویش های تکامل آفرین فردی و اجتماعی ناشی از گستردگی روح ارزشی دانش و بینش و ابهت و اهمیت فرهنگ مکتوب در تاریخ بشری است . تمامی ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری، از طریق کتاب جاودانه مانده اند و روابط فرهنگی جامعه بشری نیز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگی تقویت شده است .بنابر این ، سزاوار نیست که به چنین عنصر مهمی کم توجهی شود.
در میان همه ابزارهای فرهنگی کتاب جایگاه ویژه ای دارد. تاریخ هیچ تمدنی خالی از کتاب و کتابت نبوده است. می توان کتاب را در کنار مبارک ترین پدیده های بشری و بلکه الهی نشاند.کتاب راستگو ترین ترازویی است که می توان فرهیختگی اقوام را با آن سنجید .
همه فرهنگ ها با کتاب آغاز می شوند، با کتاب می بالند و تجربه های خود را به کتاب می سپارند. از این میان اسلام بیشترین بهره را از کتاب برده است زیرا وحی احمدی و قرآن از مشرق برگ و قلم درخشیدن گرفت و معجزه سترگ محمد (ص) در میان سطرهای کتاب صورت پذیرفت.
یک کتاب خوب، ماندگار و تأثیر گذار، وقتی به یک اثر خاطر ه آفرین و ماندگار تبدیل می شود که دست کم پاسخی به یکی از سوال ها و یا نیازهای مخاطبان خود بدهند، پاسخی که با توجه به اولویت ها، زیبا و متین و استوار و قانع کننده باشد. برای این که اثری ماندنی بشود. باید خوب باشد. آثار خوب می ماند، در دل ها جای می گیرند و کهنه نمی شوند. خوب هم که می گویم یعنی پاسخ به یک سوال و یک نیاز باشد .
انقلاب اسلامی ایران‌، دارای مضمون و رویکردی فرهنگی است و ‌به ویژه از این جهت، دارای موقعیتی خاص و منحصر به فرد در میان انقلاب های معاصر در سطح جهان است . تمایز انقلاب اسلامی با انقلابات دیگر ناشی از اندیشه و ایدئولوژی کاملاً دینی حاکم بر انقلاب و وجود رهبری دینی و موقعیت ممتاز و برجسته علمای مذهبی و سازمان روحانیت در فرآیند انقلاب و دستگاه سیاسی کشور می باشد.
خصلت دینی جامعه و باورهای دیرین و عمیق عمومی به احکام و شعائر دینی نیز از دیگر موجبات رفعت جایگاه مقوله فرهنگ و امور فرهنگی در جریان انقلاب اسلامی گردیده است و حتی به آن اهمیت درجه اول داده است.
«فرهنگ»، ابعاد گوناگون و متنوع و پراکنده زندگی فردی و اجتماعی را در بر می‌‌گیرد و بر الگوی رفتاری فرد و جامعه اثر می‌گذارد. این اثر به ویژه در مواردی که به صورت ابزار یا کالای معین که مستقیماً ناظر بر باورها و علایق و احساسات و عواطف و اندیشه فرد و جامعه است نمودار می‌شود، قابل مشاهده است. این قبیل کالاها هم متأثر از فرهنگ و هم سازنده فرهنگ‌اند.
کتاب، فیلم، ویدئو، مطبوعات، هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، موسیقی، انواع مراسم مذهبی‌ (مانند نماز جماعت، عزاداری های معصومین (ع)، جشن های مذهبی، و…)، انواع واجبات مذهبی (به خصوص نماز و روزه)، الگوی پوشش (هم از جهت واجبا دینی و هم از جهت مصالح اجتماعی) و… حسب مورد، کالاها یا ابزارهای خاصی هستند که هریک بنا به محتوای خود بیانگر فرهنگی خاص می‌باشند و به کار توسعه همان فرهنگ می‌آیند.
مسئولان فرهنگی کشور به ویژه شورای فرهنگ عمومی باید تلاش نمایند که بتوانند توجه افکار عمومی را به تولیدکتاب و کتاب خوانی جلب کنند و تعداد بیشتری را برای خرید کتاب و یا مطالعه به کتابخانه ها بکشانند . ‏طبیعتا باید در این حوزه تلاش برنامه ریزی شده ای انجام شود و فرهنگ سازی صورت گیرد .
به عنوان کسی که دغدغه این بخش را کم و بیش می شناسد ، اعتقاد دارم که باید این فرهنگ سازی از خانواده ها آغاز شود. نقشی که نهاد خانواده در تربیت فرزندان ‏دارد بسیار اساسی و مهم است . اگر می خواهیم نسل آینده ، نسلی هوشمند و آگاه باشد باید بذر ‏این فرهنگ سازی در نهاد خانواده کاشته شود. قاعدتا پدر و مادری که اهل مطالعه باشند، فرزندانشان را هم به مطالعه ‏علاقه مند می کنند و این دقیقاً نقطه رو به روی خانواده ای است که اهمیتی به مطالعه، کتاب و کتابخوانی ‏نمی دهد ؛ بنابراین ، باید به خانواده ها آموزش داد که فرزندان خود را به مرور با ایجاد انگیزه به کتابخوانی تشویق کنند. ‏ هر چه این بذر زودتر کاشته شود و با دقت و مراقبت و اصولی پیش ‏برود، قطعاً محصول و برکات فراوانی خواهد داشت.
آموزش و پرورش، دانشگاه ها ، تشکل های مردم نهاد ، موسسات فرهنگی و هنری ، رسانه های جمعی ، حوزه های علمیه ، روحانیت معظم و دستگاه های متولی فرهنگ مثل ارشاد ، سازمان تبلیغات و دستگاه های اجرایی مسئول توسعه ، باید در ترویج روحیه پژوهش و کتاب خوانی تلاش نمایند.
یک کتاب خوب، ماندگار و تأثیر گذار، وقتی به یک اثر خاطر ه آفرین و ماندگار تبدیل می شود که دست کم پاسخی به یکی از سوال ها و یا نیازهای مخاطبان خود بدهند، پاسخی که با توجه به اولویت ها، زیبا و متین و استوار و قانع کننده باشد. برای این که اثری ماندنی بشود. باید خوب باشد. آثار خوب می ماند، در دل ها جای می گیرند و کهنه نمی شوند. خوب هم که می گویم یعنی پاسخ به یک سوال و یک نیاز باشد .
باید بستر توسعه فرهنگی به ویژه در روستاها فراهم گردد . با کمترشدن فاصله روستا با شهر و یا افزایش جمعیت، پایگاه اقتصادی – اجتماعی خانواده و داشتن انواع کالاهای مصرفی نوع شهری مانند لوازم برقی و ماشینی ، بالاتر می رود و در نتیجه مصرف و فعالیت انواع کالاهای فرهنگی جدید افزایش می یابد و متقابلاً برخی از فعالیت های فرهنگی سنتی کاهش می یابد؛ بنابر این ، سیاست گذاری و برنامه ریزی در جهت توسعه فرهنگی روستاها یک ضرورت اجتناب ناپذیر است .
ابعاد مختلف توسعه از نظر اقتصادی ، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی همه با یکدیگر مرتبطند و باید از طریق مهندسی فرهنگی، توسعه فرهنگی را در فرایند توسعه روستاها شکل داد. مهندسی فرهنگی از طریق خلق یا تغییر یک فرهنگ جدید، ایجاد و تغییر سازمان ها و نهادهای فرهنگی و تغییرها باورها و اعتقادات مردم به فرایند توسعه کمک می کند . در روستاها، مهندسی فرهنگی به جهت کمک در ایجاد یک نوآوری جدید و یا کمک به استفاده بهینه از نوآوری ها نقش تاثیرگذاری دارد و در عین حال می تواند در کاهش و حل مشکلات نابرابری ها و اثرات منفی مهاجرت روستائیان به شهرها نقش مهمی ایفاء نماید.
اهمیت انکارناپذیر و حیاتی مقوله فرهنگ و ابزارها و کالاهای فرهنگی در جامعه به ویژه در روستاها ، اقتضا می‌کند این مقوله بیش از پیش مورد توجه قرارگیرد و نهاد سازی در حوزه فرهنگ نظیر خانه های فرهنگ ، یکی ار راهبردهایی است که می تواند به توسعه فرهنگی در روستاها منتهی شود.
وجود نهادها و کانون های فرهنگی و آموزشی در روستاها متناسب با ظرفیت ها و نیازهای واقعی روستاها ، به دلیل مطالعه و تلاش و برنامه ریزی برای رفع مشکلات و افزایش کارآمدی این حوزه ها و نیز شناسایی آسیب ها ، تهدیدات و ناکارآمدی های موجود در محیط های روستایی ، اهمیت فراوانی دارند. فعالیت این نهادها باید به توسعه فرهنگی، اقتصادی، علمی، سیاسی، اجتماعی و نیز رفع ناکارآمدی های موجود در روستا ها منجر شود و در عین حال لازم است برای پیشرفت و توسعه روستایی توجیهی داشته باشند.

هفته مبارک کتاب را به عموم مردم و به ویژه جامعه بزرگ فرهنگی کشور و همه مولفان ، نویسندگان، پژوهشگران، مترجمان ، ناشران و … تبریک می گویم و امیدوارم که این هفته مقدمه ای برای توجه بیشترو برنامه ریزی موثرتر برای کتاب و کتابخوانی باشد .